Als ouders kun je besluiten je relatie te beëindigen. Maar wanneer er kinderen bij de scheiding zijn betrokken dan maak je je verantwoordelijkheid voor het welzijn van je kinderen nog groter dan die al was tijdens het samenzijn.
De ontwikkeling van een baby (0-18 maanden)
Een baby weet in het begin niet dat hij iemand is. Wanneer hij zijn voetje pakt, weet hij niet dat het zijn voetje is, wanneer hij in de spiegel kijkt, beseft hij niet dat hij zichzelf ziet. Een baby weet en kan precies genoeg om te overleven. Hij kan bij honger en pijn met (vooral) huilen de aandacht van zijn ouders trekken. Door de aandacht te geven waarom wordt gevraagd wordt de eerste vertrouwensband opgebouwd. Hoewel in de eerste weken het voor de baby niet zoveel uitmaakt wie hem verzorgt, wordt hier al wel de basis van de hechting gelegd. Een hechting die zich al snel verdiept in de daarop volgende weken en maanden.
Hechting van een baby
Waar jonge baby’s nog van hand tot hand kunnen gaan zonder veel reactie, zal een oudere baby zich vooral op zijn gemak voelen bij zijn ouders. Deze hechting vindt plaats wanneer de baby erop kan vertrouwen dat zijn ouders veelvuldig en tijdig de juiste zorg geven. De hechting tussen ouder en kind wordt echt stevig tussen de zeven maanden en twee jaar. Dit is een periode waarin een kind eenkennig wordt en in de buurt van zijn ouders wil blijven (zeker wanneer het moe is of ziek). Wanneer het kind van de ouders wordt gescheiden zal het gaan huilen. Hoe ouder de baby is, hoe beter hij begrijpt dat een ouder die weggaat ook weer terug kan komen. Voor het hechtingsproces is het van belang dat de scheiding van de ouders in deze periode niet te lang duurt. Daarnaast is het voor de hechting van belang dat het kind zijn ouders op vele manieren meemaakt. Als verschoner van luiers, als degene die hem naar bed brengt, in bad stopt, hem troost, verhaaltjes voorleest, knuffelt en met hem speelt.
Wanneer het proces van hechting wordt verstoord dan is het moeilijk de relatie weer te herstellen. Het is voor de ontwikkeling van een kind verreweg het beste wanneer hij zich aan beide ouders kan hechten. Om de hechting met beide ouders te behouden en uit te breiden is regelmatig contact met beide ouders een vereiste!
Hechting en veiligheid zijn nauw met elkaar verbonden. Door op je baby te reageren bied je je baby veiligheid. Veiligheid versterkt op zijn beurt de hechting en de hechting versterkt weer de veiligheid en het vertrouwen. Een prachtige basis voor de baby om zich te ontwikkelen, zowel emotioneel en lichamelijk als verstandelijk. Veiligheid en vertrouwen stellen een baby in staat zijn omgeving te onderzoeken en hulp en troost te zoeken wanneer iets niet lukt.
Uit elkaar gaan met baby
Een baby ziet zichzelf nog niet als persoon. Zijn emoties zijn afgeleid van de emoties van zijn verzorgers (ouders). Je baby neemt je emoties gewoon over. Ben je als ouder blij en kijkje je baby met een vrolijk gezicht aan, dan zal je baby die emotie overnemen en ervaren als van hemzelf. Je lach wordt beantwoord met een lach.
Zoals blijdschap wordt overgenomen, zo worden ook verdriet en boosheid overgenomen door je baby. Wanneer je door je eigen zorgen en beslommeringen te weinig kunt reageren op je baby zal dat het hechtingsproces verstoren, en dit is moeilijk te herstellen.
Je baby heeft behoefte aan een betrouwbare ouder die er is wanneer nodig. Een baby dient zich bovenal veilig te voelen, zodat hij het vertrouwen heeft zich te ontwikkelen. Het spreekt voor zich dat veel activiteiten de band met je baby versterken. Veel praten, veel knuffelen en veel verschillende activiteiten versterken de hechting.
Voor een hechting met beide ouders is het noodzakelijk dat de baby beide ouders regelmatig ziet en beide ouders het hele verzorgingspakket (voeden, wassen, knuffelen, spelen, troosten etc.) aan de baby geven zonder grote tussenpozen. Een omgangsregeling van één weekend in de veertien dagen zal de hechtingsband met de uitwonende ouder verstoren.
Een omgangsregeling waarbij je baby zich ook kan hechten aan de uitwonende ouder is het beste voor de toekomstige ontwikkeling van het kind. Dat je elkaar als ouders dan heel veel ziet kan vervelend zijn, maar weegt waarschijnlijk niet op tegen de voordelen die je je baby meegeeft.
Een wat oudere baby (een jaar en ouder) wordt zich steeds bewuster van zichzelf en zijn omgeving. Deze ontwikkeling verhoogt het angstgevoel van de baby en zal er vast toe leiden dat de baby zich verzet tegen de overgang van vader naar moeder en andersom. Het afscheid op zich kan dan hartverscheurend zijn, maar in de veilige omgeving van de vader of de moeder voelt een baby zich snel weer goed. Hoe ouder de baby, hoe beter hij kan worden voorbereid op het afscheid en weerzien.
Tip!
- Houd je negatieve gevoelens voor jezelf (of voor je vrienden, daar zijn ze ook voor) en geef je baby vrolijkheid, liefde en warmte.
- De 3 R-en blijven belangrijk en een 4e R mag er best bij. Rust, Reinheid, Regelmaat en (kleine) Rituelen.
Benieuwd wat Scheidingscenter voor jou kan betekenen?
Meer informatie over:
- Scheiden met baby
- Scheiden met peuter
- Scheiden met kleuter
- Scheiden met schoolkind
- Scheiden met puber
- Respectvol scheiden
Dhr. Alex Kanters, MfN Register-familie-Mediator
ScheidingsCenter, Alkmaar
